Sau moät luùc thaû hoàn theo aùnh traêng, oâng Tö chôït leân tieáng : 

- Laät baät maø ñaõ sang thu roài haû anh Baûy. 

Baùc Baûy Giao boài tieáp caâu noùi gaàn nhö than thôû cuûa ngöôøi baïn giaø : 

- Khi anh nhaän ra thì ñaõ giöõa thu roài, coøn sôùm suûa gì ñaâu, cuõng nhö tuïi mình ngoaûnh ñi ngoaûnh laïi thì ñaõ gaàn mieäng hoá! 

Trong khi hai oâng baïn giaø ñang tieác nuoái dó vaõng thì tieáng ca haùt cuûa treû con trong xoùm vang leân phaù tan baàu khoâng khí eâm ñeàm: "Teát trung thu em xaùch ñeøn ñi chôi, em xaùch ñeøn ñi khaép phoá phöôøng..." 

Minh goùp yù ñeå phaù tan baàu khoâng khí bi quan cuûa hai oâng giaø ôû tuoåi xeá boùng : 

- Con coù ñieàu thaéc maéc muoán nhôø ba vaø baùc Baûy giaûi thích. 

OÂng Tö khuyeán khích caäu con trai : 

- Con coù ñieàu chi caàn hoûi thì cöù töï nhieân noùi ra, Baùc Baûy seõ khai quang ñieåm nhaõn cho. 

OÂng Baûy Giao choáng cheá : 

- Anh noùi gì maø nghe gheâ döõ vaäy anh Tö, laøm gì maø khai quang ñieåm nhaõn laän? Anh laøm nhö tui laø tieân oâng ñaéc ñaïo khoâng baèng. 

Minh thöa : 

- Thaáy maáy ñöùa nhoû tung taêng noâ ñuøa vôùi loàng ñeøn, con chôït thaéc maéc taïi sao ngöôøi ta choïn ngaøy raèm thaùng taùm laøm teát nhi ñoàng. Taïi sao khoâng laø muøa xuaân cho noù thích hôïp vôùi tuoåi naêng ñoäng cuûa treû con? 

OÂng Tö, voán ngöôøi mieàn Nam, baûn tính thaät thaø chaát phaùc, khoâng buoàn daáu dieám choã khuyeát keùm cuûa mình : 

- Laâu laâu maøy hoûi moät caâu hoùc buùa thieät tao heát bieát ñöôøng traû lôøi, chaéc phaûi nhôø baùc Baûy maøy môùi ñöôïc. 

Quay qua oâng Giao, baùc Tö caàu cöùu oâng baïn giaø : 

- Anh Baûy giuùp toâi moät phen, giaûi thích duøm choã thaéc maéc cuûa thaèng Minh. 

OÂng Baûy Giao khieâm nhöôøng : 

- Toâi cuõng chaúng taøi ba gì hôn anh, ñaønh phaûi ñoaùn moø vaäy. thaät tình maø noùi, choã thaéc maéc cuûa chaùu Minh ñaây khoù tìm ñöôïc caâu giaûi ñaùp trong kinh saùch cuûa thaùnh hieàn. Khoâng ai bieát teát trung thu do ai khôûi xöôùng vaø baét ñaàu töø luùc naøo. Vaäy chæ coù caùch laø mình nhìn thaúng vaán ñeà vaø tìm xem haäu yù cuûa ngöôøi xöa. Chö baäc thaùnh hieàn thöôøng gôûi gaám thaâm yù cuûa mình qua nhöõng hình thaùi sinh hoaït cuûa xaõ hoäi. Chaúng haïn, ngöôøi Taøu toå chöùc tieát Haøn Thöïc ñeå töôûng nhôù haønh ñoäng phi thöôøng cuûa Giôùi Töû Thoâi. Nguyeân Töû Thoâi töï caét thòt mình ñeå laøm thöùc aên cho chuùa cuûa mình ñang trong tình traïng thieáu löông thöïc. Ñeán khi chuùa ñöôïc phuïc ngoâi, queân töôûng thöôûng coâng lao töï caét thòt cuûa Töû Thoâi. Töû Thoâi coõng meï vaøo röøng sinh soáng. Ñeán khi coù ngöôøi nhaéc laïi vieäc cuõ, vua môùi hoái haän, cho thuoäc haï vôøi ngöôøi ôn ñeán ñeå phong thöôûng nhöng Töû Thoâi töø choái. Vua cho phoùng hoûa khu röøng ñeå buoäc Töû Thoâi ñeán gaëp mình nhöng khoâng ngôø Töû Thoâi thaø chòu cheát chaùy vôùi meï chöù khoâng ra thoï laõnh baùo ôn. Töø ñoù, ngöôøi sau khoâng naáu nöôùng trong ngaøy naøy ñeå töôûng nhôù Töû Thoâi. Nhaéc laïi caâu chuyeän naøy ñeå chuùng ta thaáy raèng ngöôøi xöa raát thaâm thuùy. Do ñoù neáu muoán ngoä ñöôïc aån yù cuûa chö baäc thaùnh hieàn, chuùng ta phaûi suy tö theo loái dieån taû thaâm traàm cuûa nhöõng ngöôøi theo nho hoïc. 

Minh thuù thaät vôùi oâng Baûy choã ngu doát cuûa mình : 

- Thöa baùc Baûy, con ít coù dòp ñoïc saùch thaùnh hieàn neân con chöa theo kòp choã baùc muoán noùi. 

OÂng Tö Hoaøng voäi raày aùt con trai : 

- Maøy haõy töø töø, chaåm raûi roài baùc Baûy seõ noùi cho nghe. Muoán thaâm ngoä tö töôûng ngöôøi xöa thì phaûi theo thöù lôùp maø vaøo chöù ñaâu theå noùi ngang ñöôïc, coù phaûi theá khoâng anh Baûy? 

OÂng Giao ñôû lôøi cho Minh: 

- Anh cuõng ñöøng traùch chaùu Minh, mình ngaøy xöa cuõng theá. Thoâi ñeå toâi vaøo ñeà keûo thaèng Minh noù noùng ruoät. Nhö chuùng ta thaáy, teát trung thu laø ngaøy vui cuûa nhi ñoàng. Con ngöôøi, theo thôøi gian caøng lôùn tuoåi caøng bò ñôøi laøm cho quay cuoàng ñieân ñaûo. thaát tình luïc duïc nöông theo choã chöùa chaáp cuûa loøng ngöôøi maø maëc söùc bi ai, saàu muoän, thöông gheùt phaån noä, giaän hôøn... Nhìn ngöôïc trôû laïi ñôøi soáng tuoåi thô chuùng ta thaáy ngay söï hoàn nhieân cuûa lôùp tuoåi naøy. Caøng ít tuoåi ñôøi thì neùt thô ngaây caøng boäc loä ra ngoaøi. Taïi sao theá? 

OÂng Tö goùp yù ñeå gaây höùng khôûi cho oâng baïn giaø : 

- Phaûi chaêng yù anh Baûy muoán noùi raèng con ngöôøi caøng lôùn leân caøng tieáp xuùc xaõ hoäi thì caøng thu thaäp chuyeän ñôøi ñeå tích luûy thaønh kieán thöùc neân bò ñôøi quay chuyeån? 

- Toâi chöa heát lôøi maø anh Tö ñaõ bieát heát yù cuûa toâi. Phuïc thaät! Phuïc thaät! 

Nghe qua khaåu khí cuûa hai baäc tröôûng thöôïng, Minh chôït thaáy khoan khoaùi vaø goùp yù moät caùch thoaûi maùi : 

- Theo nhö yù cuûa Ba vaø Baùc Baûy thì con ngöôøi khoâng neân trau gioài kieán thöùc ñeå traùnh bò ñôøi laøm cho ñieân ñaûo? 

OÂng Tö : 

- Ba khoâng nghæ baùc Baûy con muoán noùi nhö vaäy. 

OÂng Baûy : 

- Quaû ñuùng nhö vaäy. Neáu chuû tröông nhö theá thì con ngöôøi khoâng coøn muoán hoïc hoûi vaø xaõ hoäi seõ thuït luøi maø khoâng tieán boä nhö ngaøy nay. Theo ngu yù cuûa toâi thì con ngöôøi cöù vieäc hoïc hoûi vaø neân hoïc hoûi ñeå tieán boä nhöng choã quan troïng laø khoâng neân oâm giöõ kieán thöùc ñeå töï taïo cho mình moät vò trí khaùc ngöôøi. Vì coá chaáp vaøo sôû tri vaø sôû kieán neân thaáy mình hôn ngöôøi ,do ñoù neáu ai ñoù voâ tình hay coá yù laøm toån thöông caùi ngaõ toái thöôïng cuûa mình thì moái thaát tình nhaân dòp maø daáy leân. Coøn neáu chuùng ta vaãn trau gioài kieán thöùc nhöng khoâng vin vaøo ñoù ñeå khoaùc cho mình chieác aùo khaùc ngöôøi thì chuyeän hoïc hoûi coù chi laø sai traùi. 

Minh chöa thoûa maõn : 

- Thöa baùc Baûy, treû thô vì chöa thu thaäp kieán thöùc neân môùi soáng hoàn nhieân chöù khi hoäi nhaäp vôùi ñôøi roài thì phaûi chaáp nhaän qui luaät cuûa xaõ hoäi, chöù chaúng leõ ñöùng maõi beân leà cuûa cuoäc ñôøi? 

- Baùc hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi chaùu. Laøm ngöôøi thì phaûi hoäi nhaäp vôùi xaõ hoäi, quay löng laïi vôùi cuoäc ñôøi töùc laø laãn troán traùch nhieäm cuûa mình. Nhìn laïi caùch soáng cuûa tuoåi thô, chuùng ta thaáy sôû dó treû con chöa ham muoán vieân kim cöông laø vì noù chöa tieâm nhieåm heä thoáng giaù trò vaät chaát do xaõ hoäi qui öôùc vôùi nhau. Ñöùa beù lôùn leân, neáu khoâng ñöôïc chuaån bò tröôùc, seõ bò loâi cuoán vaøo côn loác khaùi nieäm, qui öôùc, ñònh cheá, luaân lyù, ñaïo ñöùc.. laâu daàn trôû thaønh thaønh kieán. Vì theá neân thaùnh hieàn ngaøy xöa daïy chuùng ta caùch soáng sao cho ñöôïc hoàn nhieân nhö treû thô nhöng khoâng choái boû cuoäc ñôøi. Laõo Töû ví ngöôøi quaân töû nhö ñöùa beù :"quaân töû nhö xích töû" laø yù naøy vaäy. Ngöôøi quaân töû vaãn hoäi nhaäp vôùi ñôøi maø taâm hoàn vaãn ngaây thô trong traéng nhö ñöùa haøi nhi coøn ñoû hoûn. 

OÂng Tö goùp yù : 

- Nay nghe anh Baûy nhaéc laïi caâu quaân töû nhö xích töû toâi laïi nhôù ñeán nhöõng hình aûnh trong caùc nhaø thôø thieân chuùa giaùo. Caùc vò thieân thaàn ñeàu laø nhöõng göông maët cuûa treû thô vôùi hai chieác caùnh treân mình. Mang hai chieác caùnh ñoù, caùc vò thieân thaàn vôùi taâm hoàn trong traéng nhö treû thô, maëc tình maø bay löôïng tuøy thích moät caùch an nhieân töï taïi khoâng bò giôùi haïn trong moïi khaùi nieäm cuûa theá gian. Theá môùi bieát chö vò thaùnh nhaân khoâng phaân bieät ñoâng taây, thöôøng gôûi gaám thieän yù cuûa mình cho haäu theá baèng moïi phöông tieän. 

OÂng Baûy gaät guø toû yù taùn ñoàng nhaän xeùt cuûa oâng Tö vaø tieáp lôøi: 

- Nhaân vui mieäng toâi chôït nhôù caâu chuyeän trong Nam Hoa Kinh cuûa Trang Töû, xin keå laïi ñaây ñeå giuùp vui. ÔÛ thieân Ñaïi Toâng Sö, Trang Töû keå raèng: 

Nam Baù Töû Quyø hoûi Nhö Vuõ: 

- Tuoåi cuûa oâng ñaõ cao roài maø saéc dieän nhö ñöùa treû thô, sao vaäy? 

- Ta ñaõ nghe ñöôïc Ñaïo. 

Nam Baù Töû Quyø hoûi : 

- Ñaïo coù theå hoïc ñöôïc chaêng? 

- OÂ! Sao ñöôïc! Ngöôi ñaâu phaûi haïng ngöôøi aáy. Kìa nhö Boác Löông Y coù caùi taøi thaùnh nhôn maø khoâng coù caùi Ñaïo cuûa thaùnh nhôn. Ta thì coù caùi Ñaïo cuûa thaùnh nhôn maø khoâng coù caùi taøi cuûa thaùnh nhôn. Ta muoán ñem caùi Ñaïo aáy maø daïy haén, may ra haén coù theå thaønh thaùnh nhôn chaêng? Neáu khoâng ñöôïc nhö theá thì ñem caùi Ñaïo cuûa thaùnh nhôn maø baûo cho keû coù taøi cuûa thaùnh nhôn cuõng laø deã roài. Vaäy maø ta coøn phaûi giöõ haén laïi roài môùi daïy baûo haén. Ba ngaøy, haén môùi boû ñöôïc thieân haï ra ngoaøi. Ñaõ boû thieân haï ra ngoaøi vaäy maø ta coøn phaûi giöõ haén laïi nöõa. Baûy ngaøy, haén môùi bieát boû vaät ra ngoaøi. Ñaõ boû vaät ra ngoaøi, vaäy maø ta coøn phaûi giöõ haén laïi nöõa. Chín ngaøy, haén môùi boû ñöôïc caùi soáng ra ngoaøi. Boû ñöôïc caùi soáng ra ngoaøi thì môùi ngoä ñöôïc Ñaïo. Ngoä roài thì môùi thaáy ñöôïc caùi Moät. Thaáy ñöôïc caùi Moät môùi khoâng coøn thaáy coù xöa coù nay nöõa. Khoâng coøn thaáy coù xöa coù nay môùi ñi vaøo coûi khoâng soáng khoâng cheát. Gieát ñöôïc caùi loøng ham soáng cho mình thì seõ khoâng cheát. Soáng caùi soáng cho mình thì khoâng soáng. 

Nhaáp theâm moät nguïm traø, oâng Baûy tieáp: 

- Anh Tö chaéc cuõng ñoàng yù vôùi toâi ôû choã chuùng ta chæ caàn buoâng xaõ caùi chaáp coù ta, coù ngöôøi vaø coù vaät maø Trang Töû goïi laø boû ñöôïc caùi soáng ra ngoaøi, boû ñöôïc thieân haï ra ngoaøi, boû ñöôïc vaät ra ngoaøi, thì seõ coù ñöôïc göông maët treû thô cuûa Nhö Vuõ trong caâu chuyeän? 

OÂng Tö taùn ñoàng khoâng chuùt do döï: 

- YÙ toâi khoâng khaùc vôùi anh chuùt naøo caû. 

Minh tuy khoâng hoaøn toaøn caûm thoâng vôùi duïng yù cuûa Trang Töû nhöng khoâng tieän hoûi theâm neân xoay caâu chuyeän trôû laïi choã thaéc maéc cuûa mình : 

- Theá sao ngöôøi xöa khoâng choïn muøa xuaân cho hôïp vôùi tính naêng ñoäng cuûa treû con maø laïi choïn muøa thu? 

OÂng Baûy chaåm raûi nhaáp chuùt traø thaám gioïng roài tieáp : 

- Choã naøy môùi thaät laø khoù trình baøy sao cho chaùu Minh noù deã chaáp nhaän. Boân muøa trong naêm coù theå phaân laøm hai caëp. Haï vaø ñoâng laø moät caëp goàm hai traïng thaùi xung khaéc nhau: thaät noùng vaø thaät laïnh. Xuaân vaø thu laø moät ñoâi mang tính chaát ñoái nghòch cuøng toät. Muøa xuaân, caây coû naåy maàm, söùc soáng vöôn leân sau moät giaác nguû daøi suoát ba thaùng muøa ñoâng; ngöôïc laïi nhöõng thaùng muøa thu baùo hieäu söï soáng ñang thu mình veà traïng thaùi tænh. Xuaân ñeán, nhìn ñaâu cuõng thaáy caây coû ñaâm choài naåy moäng. Theo minh trieát ñoâng phöông con ngöôøi sôû dó lao ñao ñieân ñaûo cuõng vì yù nieäm laêng xaêng cuûa chính mình. Nhöõng choài moäng cuûa coû caây ñöôïc ví nhö laø voïng töôûng cuûa con ngöôøi. Chaïy theo voïng töôûng, con ngöôøi seõ ñaùnh rôi töï taùnh chaân thaät cuûa mình. Töï taùnh cuûa mình laø khoâng chaáp khoâng giöõ, tuøy thuaän maø khoâng maát baûn theå, an nhieân töï taïi y nhö söï ngaây thô hoàn nhieân cuûa lôùp tuoåi nhi ñoàng. Trong khi ñoù, anh Tö thöû nhìn xem, ÿnh traêng thu sao maø thanh tònh eâm ñeàm, coû caây vaïn vaät vaãn chuyeån vaän söï soáng. Söùc soáng ôû ñaây khoâng boàng boät soâi noåi nhö buoåi ñaàu xuaân maø laø moät gioøng soáng tónh laëng, thaâm traàm. Coù theå noùi ñoù laø traïng thaùi soáng trong thanh bình an laïc. Ngaøy raèm laø ngaøy traêng saùng nhaát cuûa nguyeät kyø, thÿng taùm laø cao ñieåm cuûa muøa thu, traêng trung thu chính laø traïng thaùi thanh tònh toät cuøng cuûa taâm töï taïi. Theá neân ngöôøi xöa môùi choïn trung thu laøm ngaøy teát cho nhi ñoàng. 

Luùc aáy boãng Ngoïc, con cuûa Minh, caàm loàng ñeøn ñeán choã cuûa ba ngöôøi ñeå xin moät mieáng baùnh trung thu. Sau khi ñöôïc baùnh, Ngoïc vöøa chaïy trôû ra vôùi chuùng baïn vöøa ca ngheâu ngao: "..em xaùch ñeøn ñi khaép phoá phöôøng...ñeøn caù cheùp.." 

Caâu haùt cuûa Ngoïc gôïi theâm nôi Minh moät thaéc maéc khaùc. Anh hoûi baùc Giao: 

- Thöa baùc Baûy, con coøn coù choã naøy chöa thoâng ,nhôø Baùc giaûi thích theâm. 

OÂng Tö taïo theâm höùng khôûi cho buoåi traø ñaøm : 

- Cha! Hoâm nay thaèng Minh noù ñöôïc dòp khaûo haïch anh Baûy, hoûi tôùi nöõa ñi con. 

OÂng Giao traû ñuûa : 

- Maày cöù hoûi tôùi ñi Minh, neáu baùc Baûy maøy ñaây maø coù bí thì cuõng coøn coù ba maøy traû lôøi cho, ñöøng coù lo. 

Khoâng heïn maø neân, caû hai oâng baïn giaø baät leân traøng cöôøi sang saûng , Minh cuõng cöôøi phuï hoïa theo: 

- Con vöøa nghe beù Ngoïc haùt baøi teát trung thu, vaäy thì Ba cuøng baùc Baûy cho con bieát taïi sao haàu heát loàng ñeøn ñeàu mang hình daùng con caù maø laïi laø caù cheùp chöù khoâng phaûi laø caù treâ, caù roâ, caù loùc hay caù maäp chaúng haïn? 

Laàn naøy oâng Tö nhanh nhaåu traû lôøi caâu hoûi cuûa Minh : 

- Loàng ñeøn trung thu mang hình daùng cuûa nhieàu loaïi thuù vaät nhöng ña soá laø hình daùng con caù vaø thöôøng ñöôïc gaùn cho laø caù cheùp maø khoâng laø loaïi caù khaùc vì ngöôøi xöa coù caâu "caù cheùp vöôït vuõ moân". Töông truyeàn raèng caù cheùp khi vöôït qua ñöôïc vuõ moân thì seõ hoùa roàng. 

OÂng Giao ñöôïc dòp truùt gaùnh naëng cho oâng baïn giaø: 

- Tieän theå anh cuõng neân noùi luoân yù nghóa cuûa caâu "caù cheùp vöôït vuõ moân" cho chaùu Minh noù roõ. 

- Lôû daïi môû mieäng laøm taøi khoân thaønh ra phaûi "aùch giöõa ñaøng mang vaøo coå", thoâi thì ngöôøi xöa thöôøng noùi "keû bieát thì khoâng noùi, keû noùi thì khoâng bieát", toâi xin chòu laøm keû khoâng bieát vaäy. Vuõ moân laø teân moät khuùc nuùi ôû thöôïng du soâng Tröôøng Giang thuoäc tænh Töù Xuyeân beân Taøu. Döôùi chaân nuùi coù moät caùi vöïc raát saâu; töông truyeàn raèng ñeán muøa thu nöôùc daâng leân, caù qui tuï veà ñoù ñeå thi nhau nhaûy cao. Con naøo vöôït qua ñöôïc vuõ moân thì seõ hoùa thaønh roàng. Ngöôøi ta duøng ñieån tích naøy ñeå chæ nhöõng só töû ngaøy xöa, caù vöôït ñöôïc vuõ moân seõ maëc söùc vuøng vaãy nhö roàng cuõng nhö thí sinh ñoå caùc khoa thi ñöôïc aùo maõo vinh qui seõ maëc söùc veânh vang vôùi ñôøi. 

Minh thích thuù vôùi nhöõng hieåu bieát môùi nhöng vaãn chöa hoaøn toaøn thoûa maõn : 

- Ba coù nghæ raèng ngöôøi xöa coøn gôûi gaám yù töù gì khaùc hôn nöõa qua hình aûnh con caù? 

OÂng Tö trao traû gaùnh naëng laïi cho oâng Giao : 

- Coù bao nhieâu voán lieáng toâi ñaõ tuoân ra heát roài, baây giôø nhôø anh gôû roái cho. 

OÂng Giao khoâng khaùch saùo: 

- Chaùu coù bieát loaøi caù coù ñieåm gì ñaëc bieät khoâng? 

Chaúng ñôïi ngöôøi nghe coù yù kieán, oâng Giao boài tieáp: 

- Loaøi caù khoâng bao giôø nguû, nghóa laø chuùng thöùc quanh naêm suoát thaùng. 

Caâu traû lôøi cuûa oâng Giao chaúng nhöõng khoâng giaûi toûa ñöôïc thaéc maéc cuûa Minh maø coøn khieán anh theâm môø mòt : 

- Xin baùc heù theâm cho con chuùt xíu nöõa. 

- Caùi loàng ñeøn aùm chæ söï soi saùng hay laø quaùn chieáu, caù töôïng tröng cho söï tónh thöùc... 

Minh caét ngang lôøi oâng Giao trong söï thích thuù : 

- Naõy giôø coù phaûi baùc muoán noùi raèng, con ngöôøi muoán ñaït ñeán traïng thaùi thanh tònh gioáng nhö caûnh traêng raèm ñeâm trung thu vaø coù cuoäc soáng hoàn nhieân trong traéng nhö treû thô thì taâm trí mình phaûi thöôøng chieáu soi nhö ngoïn ñeøn, noùi caùch khaùc mình phaûi haèng quaùn chieáu taâm mình; phaûi taäp laøm sao luoân luoân soáng trong tình traïng tænh thöùc nhö loaøi caù? 

Nhö sôï hai oâng giaø hieåu laàm, Minh voäi tieáp ngay : 

- YÙ con muoán noùi laø moïi ñoäng duïng cuûa mình phaûi trong traïng thaùi tænh thöùc, keå caû khi nguû chöù khoâng phaûi khoâng nguû nhö loaøi caù? 

- Quaû ñuùng laø "hoå phuï sanh hoå töû", nhöng yù ngöôøi xöa khoâng döøng laïi nôi ñoù. Caù cheùp thöôøng loäi ngöôïc doøng trôû veà nguoàn khi sanh saûn. theá neân thaùnh hieàn ngaøy xöa möôïn hình aûnh caù cheùp ñeå nhaén nhuû raèng taâm taùnh con ngöôøi töï khôûi thuûy laø "baûn lai voâ nhaát vaät", an nhieân töï taïi; nay muoán trôû veà nguoàn coäi thì phaûi loäi ngöôïc doøng, vöôït leân treân nhöõng thaønh luõy khaùi nieäm, thoùi quen, thaønh kieán cuøng moïi qui öôùc cuûa xaõ hoäi. Ñöôïc nhö theá thì môùi maëc tình ngang doïc, töï do vaãy vuøng nhö "caù cheùp vöôït vuõ moân", thoõng tay vaøo chôï maø hoäi nhaäp vôùi ñôøi. 

Minh khoâng keàm ñöôïc loøng, buoät mieäng khen vuøi : 

- Hay thaät! Hay thaät ! Hoâm nay ñuùng laø baùc Baûy vöøa khai quang ñieåm nhaõn cho con... 

Chöa kòp döùt lôøi, Hieàn, vôï cuûa Minh mang nöôùc soâi ra chaâm traø vaø tieáp teá theâm vaøi caùi baùnh deõo vaø baùnh nhaân hoät. OÂng Tö saún ñaø môøi oâng Baûy: 

- AÊn theâm vaøi mieáng baùnh ñeå thöôûng traêng ñi anh Baûy. 

OÂng Giao chaúng khaùch saùo, caàm ngay mieáng baùnh boû voâ mieäng vöøa nhai nhoùp nheùp vöøa khen ngon : 

- Baùnh nhaân hoät naêm nay laøm ngon ñaùo ñeå. 

OÂng Tö cuõng vöøa nhai xong mieáng baùnh, hôùp moät nguïm traø, xoay qua oâng Giao khôi chuyeän : 

- Baây giôø ñeán löôït toâi thænh hoûi anh moät caâu; moät trong nhöõng loaïi baùnh ñaëc bieät chæ xuaát hieän trong muøa trung thu laø baùnh nhaân hoät; theo yù anh ñieàu naøy coù mang yù nghóa gì khoâng? 

- Anh ñònh phaù toâi ñoù phaûi khoâng anh Tö? Ñeâm nay hai cha con anh thi nhau haïch saùch toâi ñoù coù phaûi? Thoâi lôû ñaõ caàm daàm thì phaûi cheøo vaäy. Chuyeän naøy cuõng ñôn giaûn thoâi. Muoán ñaït con ñöôøng Ñaïo, ngöôøi xöa chaúng nhöõng reøn luyeän phaàn taâm linh maø coøn phaûi keàm cheá maët theå xaùc. Neáu phaàn xaùc thaân ñöôïc boài döôûng bôûi nhöõng thöùc aên kích thích loøng tham duïc thì loøng ham muoán seõ laøm caûn trôû yù chí höôùng thieän cuûa mình. Nhöõng thöùc aên soáng sít nhö thòt caù cuøng gia vò laøm moài cho ngoïn löûa thaát tình buøng leân. Ñieàu naøy traùi nghòch vôùi con ñöôøng Ñaïo. Nhöõng thöùc aên leân men nhö röôïu laøm cho tinh thaàn chuùng ta ngaày ngaät thieáu saùng suoát; ñieàu naøy cuõng caûn trôû con ñöôøng Ñaïo. Hôn nöõa, ñoäng vaät khi bò gieát, thòt cuûa chuùng ñang treân ñaø hö hoaïi, do ñoù naêng löôïng tích tuï nôi thòt caù coù chieàu höôùng ñi xuoáng neân möùc ñoä boå döôûng keùm ñi. Chæ coù nguõ coác laø thöùc aên toát cho con ngöôøi, nhaát laø vôùi ngöôøi haønh ñaïo. Taát caû naêng löôïng cung caáp cho söï soáng ñeàu taäp trung trong haït. Söùc soáng coâ ñoäng nôi ñaây, theá neân ngöôøi aên nguõ coác thöôøng khoûe maïnh, ít ñau yeáu. Do ñoù, theo toâi, baùnh nhaân haït chæ xuaát hieän trong dòp trung thu cuõng laø mang taûi thaâm yù naøy vaäy. 

Minh coù veõ khích ñoäng : 

- Theá thì baùnh deõo nhaéc nhôû chuùng ta nhöõng gì? 

OÂng Giao baät cöôøi thích thuù: 

- Baùnh deõo töùc laø deõo dai. Muoán ñaït con ñöôøng Ñaïo khoâng phaûi laø chuyeän moät sôùm moät chieàu vaø thöïc haønh moät caùch lô laø maø ñöôïc. Phaûi kieân nhaån vaø beàn chí con ôi! Thaùnh nhaân ngaøy xöa queân caû thôøi gian, khoâng buoàn nhôù tuoåi ñôøi, buoâng boû caû taøi saûn, coâng danh söï nghieäp ñeå caàu ñaïo, may ra môùi vaøo ñöôïc tôùi cöûa. 

Minh vôû leõ. Traêng thu baét ñaàu cheách boùng. OÂng Giao töø giaû ra veà. Minh hoûi naùn theâm : 

- Baùc Baûy cho con hoûi theâm moät caâu: 

- Sao maøy laïi khaùch saùo quaù vaäy? 

- Con khoâng hieåu taïi sao ngay sau khi ngaøy trung thu chaám döùt thì baùnh trung thu cuøng moïi daáu veát cuûa teát trung thu cuõng bieán maát theo. Khoâng lyù maø hoï baùn heát saïch trong dòp leã? Chaác chaén theá naøo cuõng coù dö thöøa nhöng sao hoï laïi ñem caát deïp maø khoâng ñôïi baùn cho heát? 

OÂng Tö taùn ñoàng caâu hoûi cuûa Minh : 

- ÔØ nhæ, thaèng naøy hoûi nghe coù lyù. Chaéc chaén laø hoï khoâng theå tieân lieäu soá baùn chính xaùc ñeán nhö vaäy. Coù ngöôøi cho raèng hoï thu laïi taát caû baùnh trung thu laø ñeå baûo veä giaù trò cuûa baùnh naøy nhöng toâi khoâng nghó vaäy. Anh Baûy, anh coù cao kieán gì hay khoâng? 

OÂng Giao nôû nuï cöôøi côûi môû: 

- Nhaân duyeân thoaït ñeán chôït ñi, neáu chòu khoâng naém baét , cô hoäi coù chôø ñôïi ai bao giôø? 

OÂng Giao böôùc ra tôùi coång coøn quay ñaàu noùi voùi laïi: 

- Nhöõng gì tao vöøa noùi vôùi maøy töø ñaàu hoâm tôùi giôø chæ laø chuyeän taàm xaøm baù laùp, chôù ñeå buïng nghe Minh. 

Tieáng cöôøi sang saûng cuûa oâng Giao tan daàn döôùi aùnh traêng thu.